Według “Urzędowego wykazu nazw” w Polsce jest czternaście miejscowości o nazwie Sady. Przez kilka powojennych lat wieś nosiła nazwę Chróst.
Sady w Gminie Marcinowice leżą na zachodnich stokach Ślęży. Jest to jedyna w gminie Marcinowice miejscowość położona na krawędzi wielkiego kompleksu leśnego pokrywającego Masyw Ślęży.
Nazwa wsi nie pojawia się w średniowiecznych dokumentach, nie ma jej także na mapie Wredego z pierwszej połowy XVIII w., więc w porównaniu z innymi wsiami w gminie Marcinowice jest to wieś “młoda”.
W XIX w. w literaturze pojawia się jako kolonia należąca od 1764 do opactwa augustianów NMP na Piasku we Wrocławiu.
Po sekularyzacji zakonu ok. r. 1810 wieś należała do rodziny Meidel, która w tym czasie była także dziedzicem sołectwa w Mysłakowie.
W roku 1845 należy do Franza Natzona. Jest w tym czasie małą wioską – kolonią, której mieszkańcy w zimie zajmowali się tkactwem, a w lecie dzierżawą i uprawą sadów owocowych. W tym czasie wieś należała do parafii w Mysłakowie, ale już wtedy posiadała katolicką szkołę obsługiwaną przez nauczycieli z Mysłakowa. Sady zamieszkiwało w tych latach 401 katolików i 13 ewangelików.
Osada jeszcze w 1890 roku zajmowała się m.in. tkactwem. Z pisma landrata świdnickiego z dnia 30.12.1890 r. wynika, że we wsi było 30 zawodowych tkaczy. Stąd wynika, że tkactwo i sadownictwo stanowiło główne źródło utrzymania osady.
Liczba ludności na przestrzeni przedstawiała się następująco:
LATA | ILOŚĆ DOMóW | LICZEBNOŚĆ WSI |
1783 | 30 | 119 |
1830 | 85 | 285 |
1845 | 41 | 414 |
1895 | 49 | 396 |
1905 | 50 | 367 |
1970 | brak danych | 266 |
2002 | brak danych | 251 |
Nazwa wsi występuje dopiero w 1783 roku jako Krozel. Etymologia wywodzi się z języka niemieckiego i nawiązuje do charakteru zatrudnienia mieszkańców, którzy w lecie zajmowali się dzierżawą sadów.
Do 1945 r. wieś nazywała się Krotzel, a krótko po wojnie występowała jako Chróst. Miejscowość nie dysponuje zabytkami dużej klasy, jak inne wsie gminy Marcinowice, posiada natomiast ogromne walory krajobrazowe i zalicza się do najpiękniejszych wsi tej gminy.
W okolicy Sadów znajdują się objęte ochroną konserwatorską kamieniołomy strefy ?W” o nieokreślonej chronologii (stanowisko nr 118/83 i 117/84 wg karty AZP Ślęża gm. Sobótka). Istnieje także stanowisko wcześniejszego osadnictwa kultury przeworskiej.
Sady należą do miejscowości leżących w otulinie Ślężańskiego Parku Krajobrazowego, stąd podlegają szczególnym przepisom ochrony.
Leżą tuż u podnóża Ślęży na wschodnich jej krańcach. Kilkaset metrów od centrum wsi wznosi się pierwsza samotna skała Ślęży sięgająca 305 m n.p.m.
W pobliżu wsi krzyżują się liczne drogi i szlaki turystyczne oplatające Masyw Ślęży. Należą do nich m.in.: Droga Piotra Własta na Wieżycę (405 m n.p.m.), Trakt Bolka do Strzegomia oraz Rozdroże Bialskie, gdzie przecina się kilka dróg i szlaków turystycznych.
Lasy rozciągające się na wschód zarządzane są przez Nadleśnictwo Miękinia.
Wieś posiada szczególny mikroklimat związany z sąsiedztwem góry Ślęży. Większe opady latem, niskie zimą dużo mgieł i burz w ciągu roku.
Miejscowość leży w odległości 8 km od międzynarodowej drogi nr 25 oraz, nieczynnej już, stacji kolejowej w Strzelcach. Niewielką infrastrukturę tworzą jedynie sklepy i świetlica.
Położenie wsi w naturalny sposób predysponuje ją do przejęcia funkcji węzła turystycznego w zachodniej części Masywu Ślęży, z wykorzystaniem uwarunkowań Ślężańskiego Parku Krajobrazowego.
Informacje zaczerpnięto z książki “Historia gminy Marcinowice”